An Astráil: Leabharlann Stáit Victoria

+ Léigh níos mó − Léigh níos lú

Is í Leabharlann Stáit Victoria an leabharlann taighde is mó sa Stát. Is mór agus is fairsing a bhfuil ar coimeád ann de chnuasaigh sean-leabhar, ábhar clóite, grianghrafanna, pictiúirí agus comhaid digiteacha. Is tré cheannach cáiréiseach agus bronnadh flaithiúil a tógadh agus a cuireadh le bailiúcháin mhóra na Leabharlainne i gcaitheamh na mblianta.

Leabharlann Phoiblí Melbourne a tugadh air nuair a bunaíodh an Leabharlann sa mbliain 1854. An té a bhunaigh é, Sir Redmond Barry (dlíodóir a saolaíodh i gCorcaigh), dob é a bhí ina cheann aige ná ‘ollscoil an phobail’ a bhunú, áit a mbeadh teacht go saoráideach ag gach aoinne de chuid cóilíneacht Victoria, bocht nó saibhir, ar eolas agus léann an domhain mhóir. Bhí an Leabharlann ar cheann de na saor-leabharlanna ba thúisce a bunaíodh ar domhan. Sa lá inniu bíonn triall ar an Leabharlann ag 1.5 milliún daoine in aghaidh na bliana, agus tugann thart ar 6 mhilliún cuairt ar shuíomh idirlín na Leabharlainne.

Idir na blianta 1863 agus 1888 a fuair an Leabharlann na trí lámhscríbhinní Gaeilge atá ann. Ba é an tAthair John Barry D.D. a bhronn an chéad cheann acu (LS 10595) ar an Leabharlann mí Bhealtaine 1863, mí sarar fhág sé an chathair. Bhí aithne go forleathan ar an Dr de Barra as a chuid múinteoireachta in Éirinn agus i gColáiste Phádraig i Melbourne Thoir. Sa mbliain 1867 ceannaíodh an dara lámhscríbhinn (LS 10357) ó mhangaire leabhar i Melbourne, Henry Tolman Dwight. Bronntanas ab ea an tríú ceann (RARES 091 C76) ó Matthew O’Shanassy, mac do Thaoiseach Victoria, Sir John O’Shanassy (1818–83) a saolaíodh i gCo. Thiobraid Árann. Cnuasach iomlán leabhar Sir John, tháinig sé chun na Leabharlainne in 1888 tréna mhac Matthew.

Táthar á chur i gcás le tamall go mb’fhéidir go dtáinig LS 10357 agus RARES 091 C76 go Melbourne tré Edward Hayes, údar The Ballads of Ireland. Cuireadh an cnuasach mór leabhar dá chuid — breis agus 3,000 imleabhar, lamhscríbhinní Gaeilge ina measc — ar ceant i Melbourne sa mbliain 1864. Ba é Henry Tolman Dwight a chuir catalóg an díolúcháin sin le chéile.

Tá fáil ag taighdeoirí i gcónaí ar na trí lamhscríbhinni seo sa Leabharlann.

Lámhscríbhinní

LS 10357

Introduction

Pádraig Ó Macháin

This and MS RARES 091 C76 are companion volumes, written by the same unidentified scribe, and presumably with the same O’Shanessy provenance (see description of RARES 091 C76). Matter on p. [136] indicates associations with Eoghan Ó Comhraidhe (Eugene (O’)Curry), while indebtedness in matter …

LS 10595

Introduction

Pádraig Ó Macháin

This manuscript was written in 1833 by Dáibhidh de Barra of Dungourney in east Co. Cork. Daibhidh (1757/8 – 1851) was an important and prolific scribe, poet and writer, and this manuscript adds to the works written by him that are enumerated in Breandán Ó Conchúir …

LS RARES 091 C76

Introduction

Pádraig Ó Macháin

This manuscript is a companion volume to MS 10357, written by the same scribe, with which it shares items on pp. 26, 32, [49], [52], [53], [54], [57], [102], [127], [128], [132], [133], [134]. As noted in the description of MS 10357, this manuscript also contains …