'Clár Lámhscríbhinní Gaeilge'
Pádraig Ó Fiannachta, Leabharlanna Na Cléire Agus Mionchnuasaigh, Fascúl 1
[Baile Átha Cliath: Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath, 1978]
CF 7
FILÍOCHT
19ú haois. 9.7" X 7.5". 177 lch, uimhrithe 1-177 ach cúpla dearmad beag san uimhriú agus iadsan ceartaithe (cf. 97a, 160a). Lgh bhána cheangail chun tosaigh agus laistiar. Lgh an chláir uimhrithe vii-x.
‘Vol vii. Poems on Ireland’ ar lch chun tosaigh. Níl ainm scríobhaí, log, ná dáta sa Is, ach tá ‘1828’ sa mharc uisce. Is léir ón bpeannaireacht gurbh é Pól Ó Longáin, a scríobh, agus rinne sé amhlaidh c. 1842, is dócha. An Is seo ceangailte go stóinsithe ar aondul le CF 1. ‘Manuscript. Vol VII in órlitreacha ar a cúl agus a huimhir ‘7’ greamaithe di.
vii -x . Clár.
1 . Dáibhí Ó Bruadair. Créacht do dháil me am tharthach galair. 48 v. ‘Cúmha Fódladh’.
9 . Fionntuin mac Bóchna. Eire cé fhiafruígheas dím. 14 r.
10 m. Dochtúir Céitinn. Mo thruagh mar atá Éire. 18 r.
12 m. Giolla Caomháin ‘san mbliadhain 1057.’ A eólcha Alban uile. 29 r.
15 . Cathal Ó Fearadhaigh. Tinn anocht mo mhaoimheanma. 24 r.
19 m. Fearghal Óg Mac An Bhaird. Ní fada ón Fhódhla a táth a ttuaidheamhain. 26 r.
24 . Cú Coigcriche Ó Cléire. Mo mhallacht ort a shaogail. 42 r.
31 . ‘Duine éigin ar fheicsin cruite Bhriain Bóirmhe’. A eolchar (sic) sin, a chruit mo rígh. 10 r.
33 . Seáthrún Céitinn ‘an Dochtúir’. Fáid breagach an saoghal so ’s nách humhlaighidh dho. 21 v.
37 . Tadhg Ó Cobhthaigh. Crann seóil na cruinne an chroch náomh. 17 r. ‘Don chroch naoimh.’
40 . Tadhg Óg mac Maolmhuire Í Uiginn. An Cian céadna a gConnachtaibh. 32 r. ‘Do Chian mac Oilill mic Maghnais mic Ruaidhrí mic Seáin Bhuídhe mheic Taidhg mheic Fearghoil Mhóir mhic Dómhnaill Chléirigh mheic Airt na gCapall.’
46 . Maolmhuire Ón Cháinte. Mithid déanamh cuarte ag Cormac. 23 r.
50 . Micheál Óg Ó Longáin. Cluinim féin go ttáinig sonn. 8 + 1 v. ‘Don Athair Dómhnall Ó Súilliobháin iar tteacht do ó Mhágh Nuadhat go Corca san mbliadhain d’aois Chríost 1820’.
52 . Cormac mac Cuilionán. An tan bheara an breitheamh. 14 r.
54 i. ‘N’fheadur cia can an duainsi ar Chormac mac Cuilionnáin árdeasbac Chaisil’. Truagh Caisiol gan Cormac. 13 r.
57 . Ciarán Naomh. Is doilgi liom iná an t-écc. 11 r.
59 . ‘Beannocht Sheaghuin Condúin cct. chuim Uí Chaoimh go Dromeach san mbliaghain 1648’. A Uí Chaoimh mo thrí mhíle slan leat. 45 v.
67 . Aodh Baoí Mac Cruitinn. Ni buan brón go bás ollaimh. 8 r. + 1 v. ‘An Ceangal’. ‘lar bás Aindrias Mac Cruitínn.’
69 . An tAthair Eoghan Ó Caoimh. Mo mhile mairg mo dhaithnad mo cheas mo channtlamh. 3 v. ‘Dá mhac Art, do fuair bás san bhFrainnc san mbliadhain 1720’.
69 i. Uilliam Mac Cairteain. A fhir croídhe mo chléibh is géarghoin gruama liom. 5 + 1 v. ‘An Ceangal’. ‘Do Art’.
71 . Uilliam Mac Cairteáin an Duna. A charuid dhil nách dearmuid bheith sítheóilte. 5 v. ‘Don Athair Eoghan Ó Caoimh’.
72 . An tAthair Eóghan Ó Caoimh. An tan nach feicim fear ag maoi croidhe cúmha. 7 v. ‘Ar bhás a mhac Airt.’
73 m. Uilliam Mac Cairteáin an Dúna. Truagh liom Art fé thurradh ceall. 7 + 2 v. ‘Air bás Airt mac an Athar Eóghan Ó Caoimh noch d’éag san bhFrainc sa mbliaghan 1720’.
75 . Eoghan Ó Cáinte. Maithim feasta do chríoch Cuirc. 10 r. ‘Air bhás Dhómhnaill Chróin Uí Shúilleabháin a mBéara san mbliaghain 1670’.
77 . Uilliam Aórach Ó Conuill. Fithche’s a dathchod ’s a ceathair ’s a trí is áos dom. 6 v.
78 m. An tAthair Ruighruidhe Mac Suíbhne. A Mhéic Cártha cháidh is árd na sgéala. 13 v. ‘Do Dhochtúir Mac Cártha a bhfad roimh easbog do dhéanamh de’.
81 . Mícheál Ó Caoimh. Marthuin duit, a shaoi don eagluis. 7 v. ‘Don Athair Rúghráoi Mac Suíbhne’.
82 m. Uilliam Mac Cairteáin an Dúna. Anfadh dom anfadh mo shaoghal iair tteacht. 2 v.
83 . Conchúbhar Ó Riordáin. A aithir na bhflaithios do dhealbaigh spéir is tír. 10 v.
85 . Micheál Ó Longáin. A Dhé an domhain ’s a chobharthuig na ndúl a cceart. 6 v. ‘Air seacht lá na seachtmhuine.’
86 m. An tAthair Páttruig mac Daith Bhacuidh. A Dhé mhóghuil dhil ’s a chrobhaire do bhanaltrann féin. 7 + 1 v. ‘An Ceangal’. ‘Air sé la na seachtmhuine.’
88 . Diarmuid Ó Súilliobháin. Admhuim gur peacach mé ’s gach slíghe dháortha. 7 v.
89 . Uilliam Úa Murchadh .i. Uilliam an Mhaoláin. Ní truagh gol acht gol coil. 5 r. + 1 v. Nóta le hainm ‘Doncha’: ‘Sílim gurab air shluagh Shaerbhreathuice do bhádar so noch do chuaidh don Fhraingc nó don Spáinn d’eis an chogaidh’ (90m.).
90 i. Uilliam Mac Suíbhne na Buille. Dár mairir míle luchtmhar líonta is spás fáris. 2 v.
91 . Domhnall Liath Mac Cárrtha. Aitchim tú, a mhic, fuair goin go cróidhe is créime. 3 v.
91 i. Mícheál Óg Ó Longáin. Bíon an bás ag teacht id dháil mar fháolchoin ort. 1 v.
92 . ‘Blogha Bheag d’Fáistine Mhic Amhlaoimh’. Is léanmhar na sgéalta so gheibhimse aniugh. 6 v.
93 . Muiris mac Daibhi Dhuibh Mhic Gearailt. Fuaras each nach duaibhseach doirbh. 11r. ‘Do Dhómhnall mac Taidhg Uí Bhriain.’
95 . Diarmuid Ó Longuidh. Mo ghreada mo chrádh mo chás mo phéin mo phúir. 7 + 1 v. ‘An Feartlaoi’. ‘Air bhás Fíghnín Mac Cártha easbog Corcaighe’.
97 m. ‘Crios ceangail na ccoinsinídhe le Conchóbhar Ó Dála’. A fhir thogras deilbh an dain. 11 r. + 1 v.
97 am. ‘Ní feas dam cia chum an duainsi ag éra agus ag aithisiúgha uaisle Laghann’. Ní comhfhada bara na méar. 64 r.
109 i. Aodh Mac Cruitínn. Níor dhealbh an domhan uile. 1 v.
110 . Uilliam Ó Duinnin. A fharuire ghluin eagnuig’s a bhráthair gáoil. 3 v. ‘Do Dhonnchadh Ó Coileáin.’
110 i. Diarmuid Ó Murchadha. Níor bhfoirtille Sollamh mac Dábha rígh a ccéill. 5 v.
111 m. Aodhgáin Ó Raithille. Aisling meabhuill d’aicill m’anam seal go tapaidh seang tinn tréith. 2 v.
112 . ‘N’fheadur cia chum na rainn beaga so’. Burdúin: A dhuine gan chéill níl léis ar huain agat. 1 v. An uair ghláedhid na coiligh go minic a meádhan oídhche. 1 v. A dhuine gan chéill is baoth an codla do ghnídhir. 1 v. Is truagh mo chodladh agus m’obair gan déanamh fós. 1 v. Go luaith luaimneach an uair bhuailid coiligh a ttaobh. 1 v.
113 . ‘Duain hÍ Dhúbhgáin’. Bliaghain go go solas a dath. 74 r.
120 m. Liam Ruadh Mac Coitir. A ráib fhial ritheas tar Soinin an tsruithlinn tsuairc. 1 v. Lean.: ‘An freagra le hAindrias air Uilliam.’ Is truagh thu riamh, ní cortha dhod chros. 1 v.
121 . Éamonn do Bhall. Scéal caoighuil i ccríochaibh Fáil. 3 r. + 3 v. gach re ceann: ‘Air bhás an tsagairt oirdhearc .i. Donnchadha mac Seaghain Bhuidhe.’
122 . Micheál Ó Longáin. Air aithris na sean reómhuin. 8 r. + 1 v. ‘Do Concúbhar Óig Uí Dála i mBaile Mhísteala.’
123 m. Aogán Ó Raithille. A cholann na ccros is bocht nach smaoineann tú. 2 v.
124 . Dánfhocail faoin teideal ‘An Seanduine cct’. Is mairg agá mbí caruid gann. 1 r. Dá ttrian galair an oídhche. 4 r. Dar liom is maith an comradh. 1 r. (lch 125). Is fearr preabán ná poll. 2 r. Is fearr bochtaine ghéarr abhus. 1 r. Is gnáthach Domhnach ’na lá saoire. 1 r. Is fearr míne na buirbe mhór. 1 r. Is annamh gort gan déise fia. 1 r. Aoibhinn do lucht an eolais. 1 r. (lch 126). Bíoch go bhfaghac fear fíll. 1 r. Is mór meilltear le luas beirte. 1 r. Meisge mhór do ghnídh leann. 1 r. An uair théim asteach go tig an óil. 1 r. An uair ólaim crannán don leann. 1 r. (lch 127). Ní bheith ar meisge is me as a liom. 1 r.
127 m. ‘Socrúgha na Caillighe mar is áill lé féin.’ laruim bheith óg arís. 2 r. Lean. ‘An Freagra': Ní háil liom cailleach mar mhnaoi. 1 r. Ceathrar dá ttug Fionn fuath. 1 r. (lch 128).
128 . Dómhnall na Tuille. Do chosa do chuisle do chumas do sgéimh do sgáil. 4 v.
129 . Seaghan Ó Tuama. Bímsi buan ar buairt gach ló. 11 v. + loinneog. ‘Caoine na mná Albnaoi air a grádh .i. Geni Cameron.’
131 . Seaghan Cláreach. Cia an bhean nó an ól díbh ? 8 v.
132 i. idem. Am aonar seal ag róduídheacht. 14 v.
135 . An Mangaire Sugach. A bhile don fhuirinn nách gann. 13 v.
137 i. Seághan Ó Tuama. Tá saodghalar nimhe am ghearghoin go huile. 5 + 1 v. ‘Beóchaoine chSeán Chláraigh. Fonn: Úrmhac na cruinne'.
139 m. Seaghan Clarach Mac Donaill. Air tulaigh am aonar ag déanamh cúmha ’s me am spreas. 9 v.
141 . idem. Oidhche bhíos am luíghe am shuan, ’s me air buaireamh tré na cathuíghe. 6 1 + v.
142 m. ‘Meidhbhín Ní Shúilliobháin.’ Atáid slóigheadh ag teacht tar doimhinthuinn is taidhbhsíghe ’s is trupach táin. 4 v.
143 . Micheal Ó Caoimh. Tuigid is feachuidh is eistig linn a laochra Tullaigh Tuathuil. 4 v.
144 . Uilliam Englis. ‘1745’. [I]s nách déarach an bheart do chéile gheal Airt. 3 + 1 v. ‘An Ceangal’.
145 . Micheál Ó Longáin. Maidion mhín roimh ghréin re sleasaibh Laoi na ccráobh. 7 v.
146 i. ‘Comhrádh idir lanamhuin righeamhail óirdheirc atá cian d’aimsir air deighilt óna chéile, re fóirneart eachtrán, agus air tteangmhail air a chéile do chanadur mar leanus, ar thiuin Eamonn an Cnuic.’ Eire: Cia sin amuith, atá Seamus fé shioc. 5 v.
148 . Micheál Ó Longain. Maidion dom am aonar a ngaortha cois Bhríghde. 9 v.
149 i. Tomas Firéast. Eistidh feasta lem labhartha, a Ghaodhail bhoicht. 6 + 2 v. ‘An Ceangal’.
151 . Seaghan Ó Muláin. A caraid ghil gle do phréimh na seabhac saorga seasgair sasda sóghach. 8 v.
152 . Eóghan Ruadh Ó Suilliobháin. Cois abhann anéidh ’s me ag taisdiol a ccéin. 9 v.
154 m. idem. Mo chás ! mo chaoi ! mo cheasna ! ‘Seaghan Ó Daoir an Ghleanna.’ 1½ v., gan a bheith iomlán agus lch 155 bán ina dhiaidh.
156 . Seaghan Clárach Mac Domhnuill. A cheibhfhionn bheag bhealtana bhaoth. 4 v.
157 . An tAthair Eóghan Ó Caoimh. [F]ailte dhíbh a bhrathair gaoil tar sail go críoch Eirionn. 6 + 1 v. ‘An Ceangal’. ‘Ag cur fáilte abhaile ón bhFrainnc roimh an Athar Conchubhar Ó Caoimh noch do bhí ’na easbog a Luimneach san mbliadhain 1724’.
159 m. Eóghan Ruadh Ó Súilliobháin. A Shéamuis, a mhaoín, nó’n léun leat mar bhím. 12 v.
160 a. Seaghan Ó Coilleáin. Táinig chum na taoide diobarthach ó Eirinn. 5 v. ‘Air an ndiobarthach ó Eirinn aisdrighthe ó Bhéarla go Gaódhlge.’
162 . Eóghan an Mhéirín Mac Cártha. Tar dhéithibh na cruinne leun ortsa, a Chuipid. 5 v.
163 . Micheál Ó Longáin. A fharaire shéimh is ait gnaoi. 10 v.
165 . idem. Aisling chonarc tríom néal am leabaidh dham aréir. 6 v.
167 . idem. Atáid triaithe Banban an anfadh an tsaóthair. 6 v. le loinneog.
168 . gana. A bhruinnill bhigsi chuirios mise air baois gan chéill. 1 v. Lean. ‘An Freagra uaithise’: A fhir ghasda ghlic is blasta binne laoithe béil. 1 v.
169 . Seaghan Clárach Mac Dómhnaill. Cois leasa is mé go huaigneach ar uair na maidne um áonar. 5 v.
171 . ‘Aisling Eoghan Ruadh Uí Shúilliobháin’. Am leabaig araor trim néal do dhearcasa. 5 v.
173 . Diarmuid Ó Longuicc. Cois abhann go tábhach air báncnoc aoibhin. 9 v.
176 m. An tAth. Seághan Ó Nunáin. Air maidin bhíos roimh Phebus, air charaigh aoibhinn aolbhuig. 4 v.